TC Vatandaşlık Alma

Türk vatandaşlığını kazanmak genel olarak doğumla veya sonradan kazanma şeklinde olabilir.

1. C. Vatandaşlığının Doğum ile Kazanılması

Doğum ile kazanılabilecek olan Türk vatandaşlığı, doğum anında kazanılan bir vatandaşlık olup, yapılacak olan bildirim üzerine doğum anından ölüme kadar olan süreyi ifade eder. Doğum ile kazanılan Türk vatandaşlığı soy bağı ve doğum yeri esasına göre şekillenir.

Soy bağı ile kazanılan vatandaşlık, çocuğun doğum anında soy bağı ile bağlı olduğu Türk vatandaşı baba veya annenin vatandaşlığı kazanmasına göre şekillenir.

Çocuğun Türk vatandaşlığını soy bağı ile kazanmasında çocuğun doğum anında baba veya anneden yalnız bir tanesinin Türk vatandaşlığının olması yeterlidir. Baba veya anneden birinin yabancı uyruklu olması ya da Türkiye dışında bir ülkede doğmuş olması çocuğun Türk vatandaşlığı almasına engel değildir.

Evlilik dışı doğan çocuklar için;

Annenin Türk vatandaşlığı var ise doğum anından itibaren, babanın Türk vatandaşlığı varsa babalığın tanınması veya mahkemede babalık kararının verilmesi ile Türk vatandaşlı olabilirler.

Türkiye’de doğan ve aşağıdaki nedenlerden dolayı başka ülke vatandaşlığını kazanamamış çocuklar doğdukları andan itibaren Türk vatandaşı sayılmaktadırlar.

Bu nedenler, çocuğun anne ve babasının belli olmaması, vatanının olmaması ve milli kanunlar nedeniyle vatandaşlık kazanamamışıdır. Türkiye’de bulunmuş olan her çocuk, aksi ispat edilmediği sürece Türkiye’de doğmuş sayılır. Yaşının küçük olması sebebiyle kendisini ifade etmekte güçlük çeken çocuklar ise yetkililer tarafından bulundukları yerin nüfus kütüklerine tescil edilir.

2. C. Vatandaşlığının Sonradan Kazanılması

T.C. vatandaşlığının sonradan kazanılması evlat edinilme, yetkili makamların kararı ya da seçme hakkının kullanılması ile olur.

Yetkili makam kararı ile T.C. vatandaşlığı kazanılması

• Türk vatandaşlığının evlenme yoluyla kazanılması

Bir T.C. vatandaşı ile evlilik gerçekleştirmek doğrudan Türk vatandaşlığı kazandırmaz. Türk vatandaşı ile evliliğe göre Türk vatandaşlığını talep edebilmek için, başvuru gerçekleştiren kişinin başvuru anında en az üç yıldan beri bir Türk vatandaşı ile evli olması ve bu evliliğin devam ediyor olması gerekmektedir. Bu şartlar yerine getirildiğinde kişi Türk vatandaşlığında ancak başvurma hakkını kazanabilir.

• Türk vatandaşlığının istisnai olarak kazanılması

Belirli niteliklere sahip olan yabacı uyruklulara, vatandaşlığa alınmada beklenen genel şartlara sahip olmasalar da Türk vatandaşlığına istisnai yollarla alınma imkanı mevcuttur. Bu yolla vatandaşlık kazanabilecek olan yabancı uyruklular:

1. Türkiye’de sanayi tesisi kuran ya da teknolojik, bilimsel, sosyal, ekonomik, sanatsal, sportif ve kültürel alanlarda olağanüstü hizmeti bulunan ya da yapacağı düşünülen ve ilgili bakanlar tarafından haklarında gerekçeli teklifte bulunulmuş olanlar.
2. Uluslararası ilişkilerin getirdiği gereklilikler ve Türkiye Cumhuriyeti’nin menfaati veya herhangi bir nedenle Bakanlar Kurulunca Türk vatandaşlığı kazanmaları zaruri görülenler
3. İskan Kanununa göre göçmen olarak kabul edilen kişiler.

• Türk vatandaşlığının genel yolla kazanılması

Yabancı uyrukluların Türk vatandaşlığına kabul edilmesinde izlenilen genel yol, şartlarını yerine getirmiş olan bir yabancı uyruklunun başvuru yoluyla vatandaşlık talep etmesi ve sonrasında devletin bu talebi kabul etmesi ile gerçekleştirilen vatandaşlık alma yoludur.

Bir yabancı uyruklu kişinin Türk vatandaşlığını kazanabilmesi için:

1. İyi ahlak sahibi olması,
2. Yeteri düzeyde Türkçe konuşabilmesi,
3. Kendi milli kanununa, vatansız ise Türk kanunlarına göre ayırt etme gücüne ve reşit olması,
4. Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini gösteren davranışlar sergilemesi,
5. Başvuru tarihinden geriye doğru kesintisiz bir şekilde Türkiye’de en az beş yıl ikamet etmesi
6. Milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından herhangi bir engel teşkil edecek halinin olmaması,
7. Genel sağlık bakımından herhangi bir tehlike oluşturacak hastalıklarının bulunmaması gerekmektedir.

• Türk vatandaşlığının yeniden kazanılması

Herhangi bir nedenle Türk vatandaşlığını kaybetmiş olan kişilerin yeniden Türk vatandaşlığını kazanabilmeleri için iki yol bulunmaktadır. Bunlar;

1. Türk vatandaşlığının ikamet şartı aranmaksızın yeniden kazanılması

Türkiye’de ikamet şartı aranmaksızın Türk vatandaşlığını İçişleri Bakanlığı kararı ile yeniden kazanabilen kişiler arasında şu durumlarda bulunanlar yer almaktadır:

• Türk vatandaşlığını çıkma izni alarak kaybedenler,
• Ana veya babalarına bağlı olarak iradeleri dışında Türk vatandaşlığını kaybeden ve ergin olduktan sonra üç yıl içerisinde seçme hakkını kullanmayan bireyler.

Yurtdışında ikamet eden ve Türk vatandaşlığından usulüne uygun olarak çıkarak başka bir ülkenin vatandaşlığını alan kişiler, Türk vatandaşlığını yeniden kazanmak için belirtilen süreçleri takip etmek durumundadırlar.

1. Türk vatandaşlığının ikamet şartına bağlı olarak yeniden kazanılması

Önceki Türk vatandaşı olup da Türk vatandaşlığını kaybeden bireyler, Türkiye’de üç yıl süresince ikamet etme şartını yerine getirerek Türk vatandaşlığını yeniden kazanabilirler.

• Bu kişilerin Türk vatandaşlığına geri dönme yetkisi, Bakanlar Kurulu tarafından kullanılır.

Aynı şekilde, Türkiye’de ikamet edip seçme hakkını kullanarak Türk vatandaşlığını kaybedenler, Türkiye’de üç yıl ikamet etme şartını sağlayarak Türk vatandaşlığını tekrar kazanabilirler.

• Türk vatandaşlığını kaybeden bireylerin, milli güvenlik bakımından bir engel teşkil etmemesi durumunda yeniden Türk vatandaşlığına geçebilmeleri için gereken şartları yerine getirmeleri gerekir.